O “seksualizacji dzieci” w kontekście edukacji seksualnej mówią niektórzy biskupi, rzecznik praw dziecka, nowy minister edukacji. – Takie głosy wynikają z niewiedzy, czym jest edukacja seksualna. Zajmowałem się tym kilkadziesiąt lat i nigdy w publikacji czy programach nie dążyłem do seksualizacji dzieci, a wręcz odwrotnie, żeby je przed tym bronić. To trochę tak, jakby powiedzieć, że “Murzyni są mordercami” albo że “imigranci roznoszą pasożyty”. Na głupotę nie ma rady – mówi nam seksuolog, psychiatra i psychoterapeuta prof. Zbigniew Lew-Starowicz. Rozmawiamy też o problemie pedofili i konsekwencjach, jakie wywołał film “Tylko nie mówi nikomu”. Pytamy o zaostrzenie kar i zapobieganie pedofilii. – Najlepszym sposobem jest edukacja seksualna. Dzieci powinny wiedzieć, że jest coś takiego jak zły dotyk, że nie wszyscy dorośli, którzy są sympatyczni, powinni budzić zaufanie, dziecko powinno wiedzieć, że są pewne granice intymnej relacji – dodaje.
JUSTYNA KOĆ: Czym jest pedofilia? To choroba, dewiacja, upośledzenie?
ZBIGNIEW LEW-STAROWICZ: Pedofilia jest w międzynarodowej klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych w dziale zaburzeń preferencji seksualnych. Dawniej ten dział nazywał się dewiacjami, teraz właśnie zaburzeniami preferencji, pedofilia oznacza pociąg do ciała dziecka przed okresem dojrzewania. To z kolei oznacza, że to może być zarówno niemowlę, przedszkolak, okres szkolny, ale przed okresem dojrzewania.
W jakim wieku dzieci najczęściej padają ofiarami pedofilów?
Dysponujemy w tej materii bardzo dokładnymi wynikami badań zarówno międzynarodowymi, jak i krajowym, tu nie ma żadnych zagadek. Oczywiście
częściej padają ofiarami dzieci tuż przed okresem dojrzewania, niż niemowlęta.
Bo – mówiąc brzydko – są łatwiej osiągalne, dostępne?
Nie tylko, bo tak samo można by powiedzieć, że osoby niepełnosprawne też są dostępne, tak samo jak osoby starsze wiekiem. Tu nie kryterium dostępności jest najważniejsze, bo to tylko pewne ułatwienie. Najważniejszym kryterium jet pociąg do ciała dziecka, które jest podniecające.
Czy oglądał pan film “Tylko nie mówi nikomu”?
Oglądałem i moje refleksje są proste. Bardzo wysoko oceniam ten film i pracę reżysera, scenariusz, tylko że dla mnie to nie było nic nowego, ponieważ od kilkudziesięciu lat jestem biegłym sądowym i badam pedofilów, ofiary. Myślę, że analizowałem kilkuset pedofilów, zatem w sensie treści nie było więc dla mnie nowości, co nie zmienia faktu, że obejrzałem film z zainteresowaniem.
W filmie jeden z oprawców tłumaczy, że zrodziło się w nim coś w rodzaju ojcowskiej miłości, co potem przerodziło się w pociąg fizyczny. Rzeczywiście tak to może działać?
To są pewne racjonalizacje.
Każdy pedofil próbuje sobie jakoś odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak jest. To tworzenie teorii. Akurat ten ksiądz stworzył teorię ojcowskiej miłości, inny powie, że dziecko samo chciało.
Jaki jest odsetek pedofilów w społeczeństwie? Znalazłam informacje, że 5 procent.
Według amerykańskich badań tak to wygląda. Oczywiście nie wszyscy pedofile są praktykujący, żeby była jasność. Trzy do pięciu procent mężczyzn wykazuje zainteresowanie seksem wobec dzieci, ale nie wszyscy to realizują. Są tacy, którzy np. załatwiają to poprzez oglądanie pornografii dziecięcej. Oczywiście pedofilami mogą też być kobiety.
Oczywiście pornografia dziecięca jest nielegalna, ale istnieją wydawnictwa jeszcze na wideo, płyty. Mniej w Internecie, bo wtedy łatwiej namierzyć takiego pedofila. W realnym świecie istnieją punkty, gdzie można kupić czy pożyczyć taką pornografię. Wszystko jest do zdobycia.
Czy oglądanie filmów może rozładować napięcie na tyle, że pedofil nie skrzywdzi dziecka?
Można to porównać do sytuacji dorosłego mężczyzny, który nie ma seksu z kobietą i tylko ogląda pornografię. Pytanie czy to mu wystarcza… Jednemu tak, a drugiemu nie wystarczy.
Czy możemy powiedzieć, że Kościół przyciąga pedofilów?
Nie możemy tak powiedzieć. Generalnie pedofile łatwiej zaspokajają swoje potrzeby, jeżeli mają dostęp do dzieci. Jeżeli jest się pilotem odrzutowca, to o dostęp do dziecka trudno. Jeżeli ktoś jest nauczycielem, opiekunem, pedagogiem, duchownym, katechetą, to siłą rzeczy ma łatwiejszy dostęp do dzieci.
Zdarza się, że część pedofilów specjalnie wybiera taki zawód, żeby mieć dostęp do dzieci.
Ja w swojej praktyce zajmowałem się pedofilami ze wszystkich grup społecznych i zawodowych. Byli księża, zakonnicy, katecheci, lekarze, nauczyciele, politycy, rolnicy. Tu nie ma reguły. Nie można powiedzieć, że jest jakaś grupa, gdzie nie ma pedofilów.
W jaki sposób Kościół może uporać się z pedofilią wśród księży? Mówi się o zniesieniu celibatu.
To nie jest rozwiązanie problemu, bo seks z dziećmi może być również kazirodczy. Są ojcowie, matki, którzy mają seks z własnymi dziećmi. Są też pedofile, którzy mają rodziny, swoich dzieci nie tkną, a mają seks z cudzymi dziećmi. Są duchowni innych wyznań, gdzie nie obowiązuje celibat, i też są oskarżani o pedofilię. Celibat jako taki trzeba rozpatrywać w kategoriach, że powinien być dobrowolny, a nie przymusowy. To powinna być kwestia wyboru, ale samo zniesienie celibatu nie dałoby rozwiązania sprawy pedofilii, natomiast na pewno ułatwiłoby życie. Być może nie ukierunkowaliby się w stronę pedofilii.
Można się ukierunkować w stronę pedofilii?
Oczywiście, bo
to nie jest tak, że pedofilem człowiek się rodzi. Pedofilem się zostaje. Musi zaistnieć cały zespół odpowiednich czynników.
To również zostało dokładnie przebadane i przeanalizowane. Mało jest takich, którzy mają określone predyspozycje mózgowe i dlatego stają się pedofilami. U większości to zespół czynników.
Jednym z czynników jest sytuacja, gdy samemu padło się ofiarą pedofila?
To jest jeden z czynników, tylko trzeba od razu powiedzieć, że nie wszyscy, którzy zostali wykorzystani, robią to samo. Gdyby tak było, to co stałoby się z bohaterami filmu “Tylko nie mówi nikomu”? W filmie tylko jeden ksiądz przyznał, że sam padł ofiarą.
Jak w takim razie zapobiegać, przeciwdziałać pedofilii? Czy my jako społeczeństwo mamy tu coś do zrobienia?
Oczywiście, najlepszym sposobem jest edukacja seksualna. Dzieci powinny wiedzieć, że jest coś takiego jak zły dotyk, że nie wszyscy dorośli, którzy są sympatyczni, powinni budzić zaufanie, dziecko powinno wiedzieć, że są pewne granice intymnej relacji. Tego nie da się inaczej zrobić, niż poprzez edukację seksualną. Są zresztą specjalne programy edukacyjne ukierunkowane na ten problem. Wiadomo, że ta edukacja musi trafiać do dzieci w różnych grupach wiekowych w odpowiedni sposób.
Te programy są, nie trzeba nic już wymyślać. Nie musi spotkać się żadne specjalne grono, które będzie teraz przez tygodnie ustalało coś, co już od dawna jest.
Dlaczego zatem jest taki opór części społeczeństwa przed edukacją seksualną? Kilka tygodni temu przy okazji podpisania deklaracji LGBT w Warszawie mówiono o “seksualizacji dzieci”, mówią też o tym nowy minister edukacji, hierarchowie, rzecznik praw dziecka…
Takie głosy wynikają z niewiedzy, czym jest edukacja seksualna. Zajmowałem się tym kilkadziesiąt lat i nigdy w publikacji czy programach nie dążyłem do seksualizacji dzieci, a wręcz odwrotnie, żeby je przed tym bronić. To trochę tak, jakby powiedzieć, że “Murzyni są mordercami” albo że “imigranci roznoszą pasożyty”. Na głupotę nie ma rady.
To właśnie dzięki edukacji seksualnej dzieci i młodzież mogą się dowiedzieć, że jest coś takiego jak pedofila.
Czy edukacja seksualna zakłada naukę masturbacji dzieci?
Proszę pani, gdyby jakikolwiek edukator czy człowiek zajmujący się edukacją próbował uczyć masturbacji dzieci, to poszedłby na kilkanaście lat do więzienia. Jakiekolwiek prowokowanie zachowań seksualnych dzieci podpada pod paragrafy, zresztą te same, co pedofila.
Czy zaostrzenie kar za pedofilię to dobry pomysł?
Nigdy i nigdzie kary jako takie nie eliminują przestępczości, bo ludzie, którzy są zaburzeni i mają patologiczny popęd i patologiczne zainteresowania, mają często zaburzoną osobowość, nie myślą na temat kary. Sama wysoka kara ma działanie w zasadzie społeczne. Ponieważ społeczeństwo, delikatnie mówiąc, nie lubi pedofilów, to gdyby była kara śmierci, to też by temu przyklasnęli. Kary śmierci nie ma, to chociaż dożywocie albo przynajmniej 30 lat, ale to nie zmniejszy zjawiska pedofilii. Co do podwyższenia wieku, bo takie pomysły też się pojawiały, to warto sobie uświadomić, że 16- czy 15-stolatek nie jest dzieckiem. Podwyższając wiek ochrony karnej przed czynami pedofilskimi, spowodowałoby się tylko tyle, że więcej osób byłoby skazywanych. Ale
to nie znaczy, że ten, który ma seks z osobą 15-letnią, jest pedofilem, chyba że ta 15-latka ma ciało dziecka, czyli opóźniony rozwój. W Polsce dziewczynki w tym wieku mają już cechy kobiece.
Podkreślam, że rozumienie pedofilii według wieku metrykalnego jest błędne. To jest sprawa ciała dziecka. Rozumiem, że rodzice chcą, żeby ich dzieci rozpoczynały współżycie jak najpóźniej, ale to nie ma nic wspólnego z pedofilią. Pedofil jest zainteresowany nie wiekiem, tylko rozwojem; ciałem przed okresem dojrzewania. Warto, aby to dobrze zrozumieć.
Zdjęcie główne: Zbigniew Lew-Starowicz, Fot. Ralf Lotys (Sicherlich), licencja Creative Commons
Comments are closed.