Naczelny Sąd Administracyjny wstrzymał wykonywanie uchwał KRS w sprawie powołania sędziów do Izb Cywilnej oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Podobną decyzję NSA podjął w środę. Wówczas wstrzymał powołanie sędziów do Izby Karnej. – NSA ma prawo wstrzymania wykonania aktu administracyjnego, czynności lub uchwały. Tu wątpliwości żadnych nie ma – tłumaczy prof. Maciej Gutowski, prawnik z Uniwersytetu Adama Mickiewicza. – Zamrożenie tej procedury poprzez wstrzymanie wykonania uchwały powoduje, że prezydent powinien powstrzymać się z powoływaniem sędziów – dodaje.
NSA wstrzymuje czystkę w SN
O decyzji poinformował Wydział Informacji Sądowej NSA: “Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił wnioski o zabezpieczenie i wstrzymał wykonanie uchwał KRS w sprawie powołania sędziów SN do Izb Cywilnej i Kontroli Nadzwyczajnej”.
Kilka dni wcześniej NSA zawiesił również wykonanie uchwały w sprawie powołania sędziów do Izby Karnej SN.
– Ustawa o KRS pozwala na złożenie odwołania w sprawie indywidualnej, ta sprawa dotyczy miejsc w określonej konkretnie Izbie Sądu Najwyższego. W każdym przypadku NSA musi dokonać oceny, czy po wstępnym rozpoznaniu uchwała zdaje się naruszać prawo – to jest podstawa jej uchylenia, po drugie, czy w danym przypadku przetoczenie się całej procedury może powodować nieodwracalne skutki – tłumaczy prof. Maciej Gutowski, prawnik z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Zdążyć przed prezydentem
To te nieodwracalne skutki są tu kluczowe. Ponieważ prezydent powołał już sędziów do Izby dyscyplinarnej SN, to tu Naczelny Sąd Administracyjny miał już związane ręce. Dlatego NSA nie uwzględnił wniosku o zabezpieczenie dotyczącego uchwały o powołanie sędziów Izby Dyscyplinarnej SN.
– Ponieważ powołanie sędziego przez prezydenta to prerogatywa prezydencka wynikająca z art. 144 pkt. 17 konstytucji, to można stanąć na stanowisku, że jeśli prezydent kogoś powoła, to nawet jeśli uchwała była wadliwa, to tego odwrócić się nie da. Dlatego zamrożenie tej procedury poprzez wstrzymanie wykonania uchwały powoduje, że prezydent powinien powstrzymać się z powoływaniem sędziów.
Co zrobi prezydent
Decyzja NSA powinna zobowiązywać prezydenta do wstrzymania się od kolejnych kroków w kwestii powoływania sędziów do Izb SN.
Jednak zdaniem posłanki Krystyny Pawłowicz z PiS postanowienie NSA nie ma żadnego znaczenia dla procedury powołania przez prezydenta kandydatów na sędziów wskazanych przez KRS. Z kolei wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki z PiS uważa, że decyzja NSA to efekt “przyspawania sędziów do stołków”.
Wątpliwości o poprawności decyzji NSA nie ma prof. Maciej Gutowski: – To wynika wprost z ustawy o KRS, która przyznaje możliwość odwołania indywidualnego od uchwały, oraz z uchwały o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która przyznaje NSA prawo wstrzymania wykonania aktu administracyjnego, czynności lub uchwały. Tu wątpliwości żadnych nie ma – tłumaczy prof. Gutowski. I dodaje: – Nawet oświadczenie przewodniczącego KRS, pana Leszka Mazura wskazuje, że sam KRS uważa, że należy w tym zakresie wstrzymać się do czasu rozstrzygnięcia finalnego przez NSA.
Zdjęcie główne: Andrzej Duda, Fot. Flickr/European Parliament, licencja Creative Commons
