Rozmowa z nauczycielem historii i współorganizatorem „Światełka dla nauczycieli”, Arturem Sierawskim, o kondycji polskiej oświaty, nastrojach wśród nauczycieli i skrzywdzonym podwójnym roczniku w szkołach średnich. Co nas czeka w tym roku szkolnym? – Chaos, chaos i jeszcze raz chaos – przewiduje nasz rozmówca
MICHAŁ RUSZCZYK: Strajk nauczycieli oficjalnie jest zawieszony. Jakie są nastroje wśród nauczycieli? Czy jest wśród nich wola do kontynuowania strajku we wrześniu?
ARTUR SIERAWSKI: Tak, oficjalnie zawieszony. To, że trwają wakacje, nie oznacza, iż nauczyciele nie rozmawiają o proteście. Na nauczycielskich grupach dyskusja wrze. Nauczyciele chcą walczyć o swoje, chcą pokazać, jak ważny zawód wykonują, chcą zawalczyć o godność zawodu nauczyciela. Bo właśnie
poczynania rządu przed i podczas strajku były nastawione na upokorzenie nauczycieli. Dziś wola walki wśród nauczycieli jest silna.
Rząd, kiedy zawieszano strajk na czas matur, obiecywał w ramach tzw. okrągłego stołu poprawę sytuacji nauczycieli. Czy po wyborach europejskich i zmianie ministra rząd zrobił coś dla wywiązania się ze swoich deklaracji i wcielił w życie niektóre postulaty?
Ja nie czuję, że moja sytuacja się poprawiła. Wręcz przeciwnie. Od września czeka mnie ARMAGEDON w szkole średniej. Na wcielenie obietnic wciąż czekamy…
W te wakacje do szkół ruszył tzw. podwójny rocznik. Jak przebiegał proces rekrutacji i co było największym problemem? Czy proces rekrutacji na tydzień przed rozpoczęciem roku szkolnego został definitywnie zakończony w całym kraju?
Tak, obecnie problemy związane z reformą edukacji przeniosły się na szkoły średnie.
Wielu uczniów w pierwszej rekrutacji nie dostało się do ŻADNEJ szkoły! Takie rzeczy nie miały do tej pory miejsca.
Wielu uczniów z dobrymi wynikami nie dostało się do szkół, gdzie rok wcześniej dostaliby się bez problemu. Szkoły nie są z gumy. Nie są w stanie pomieścić dwa razy tyle uczniów, co rok wcześniej. Rodzice i uczniowie byli zdezorientowani. Dla wielu to były dramaty, kiedy uczeń dowiadywał się, że nie dostał się do żadnej szkoły. Rekrutacja trwała niemal całe wakacje, ruchy związane ze zmiana szkół cały czas trwają… W wielu szkołach jeszcze na kilka dni przed pierwszym dzwonkiem trwają remonty, żeby pomieścić uczniów. Już słyszymy, że kantorki, pomieszczenia gospodarcze przerabiane są na sale lekcyjne.
W wielu szkołach brakuje nauczycieli. Samorządowcy robią, co mogą, ale ich możliwości są ograniczone. Niektóre samorządy apelują do uczelni wyższych, by zachęcały studentów z uprawnieniami pedagogicznymi do podjęcia zawodu nauczyciela. Jak wielu nauczycieli odeszło z zawodu? I czy apele o podjęcie pracy w szkole spotkały się z jakimś odzewem?
Wcale mnie to nie dziwi! Szczególnie po strajku i po tym, jak potraktował nas rząd oraz partia rządząca.
Codziennie przez czas trwania strajku byliśmy obrzucani inwektywami, próbowano nas zdyskredytować, poniżyć, oczernić… Odarto nas z naszej godności, godności polskiego nauczyciela…
Nie dziwi mnie fakt, że młodzi ludzie nie chcą pracować w szkole. Bo co? Mają pracować za 1800-1900 zł na rękę, za to wynająć mieszkanie i się utrzymać? Wielu moich koleżanek, które pracują od lat w szkole, nie stać na wynajęcie mieszkania i wynajmują pokoje! To jest chore, że dyplomowany nauczyciel z wieloletnim stażem nie posiada zdolności kredytowej na zakup mieszkania, gdyż tak mało zarabia! Widząc, jak wiele ofert pracy dla nauczycieli jest w bankach, nasze środowisko posłuchało rad w stylu „jak się wam nie podoba – to zmieńcie pracę”. Faktycznie, nauczyciele zmieniają pracę, a efekty już są widoczne. Ale rząd nie robi nic, by tę sytuację zmienić…
Co według pana będzie największym problemem dla uczniów i nauczycieli w nadchodzącym roku szkolnym?
Chaos, chaos i jeszcze raz chaos… Myślę, że największym problemem będą przepełnione szkoły. Już to widzimy.
Wystarczy spojrzeć na plany lekcji, jakie uczniowie publikują na swoich profilach. Zaczynać lekcje będą o 13.30 a kończyć o 19.30!!! A gdzie czas na odpoczynek, sen, przygotowanie się do lekcji? Czy uczeń ma odrabiać lekcje po nocy albo wstawać o 6 rano i przygotować się do zajęć?
To będzie bardzo doskwierać uczniom. A jak uczeń kończący o 19.30 ma jeszcze godzinę drogi do domu? A pamiętajmy, że będą tu też uczniowie 8 klas, a śród nich słynne sześciolatki, które obecnie jako czternastolatki ukończyły ósmą klasę i poszły do liceum. I co, taki dzieciak ma wracać po nocy? To jeden z przykładów. Już słyszymy, że gdzieś pokój nauczycielski przerobiono na salę, a nauczyciele musieli przenieść się do piwnicy! Jak uczniowie mają się uczyć w klasie, gdzie będzie np. 36 uczniów? Jak w takiej klasie ma pracować nauczyciel? Gdzie czas na indywidualizację pracy? Rozwój ucznia? Przy odliczeniu z 45 minut czasu na czynności organizacyjne, np. sprawdzanie listy obecności, to zostaje jakieś 35 minut na lekcję, czyli mniej niż JEDNA minuta na ucznia? To jest chore!
Czy po zmianie ministra oświaty, pana zdaniem, sytuacja w oświacie się polepszyła?
Nie. I nic nie wskazuje, że będzie lepiej. Minister realizuje dawno założony plan polityczny. Wszystko jest świetnie, podwyżki są, nie ma problemów z podwójnym rocznikiem i czego w ogóle ci nauczyciele chcą?
Samo to, że minister nie przyszedł na umówione spotkanie z samorządowcami, o czymś świadczy! To ma być pierwszy nauczyciel RP?
Niektórzy rodzice postanowili pozwać ministerstwo za nieudaną reformę oświaty, której efektem stał się rekrutacyjny armagedon. Czy jest szansa na to, że tym razem rodzice mocniej wesprą nauczycieli w ich walce?
I bardzo dobrze! To, co się działo podczas rekrutacji, to ewidentne łamanie postanowień Konstytucji RP o równym i wolnym dostępie do edukacji! Z tego, co zaobserwowałem podczas strajku – już wtedy to wsparcie my, nauczyciele, otrzymaliśmy. Rodzice przychodzili, wspierali, byli z nami! Chyba po raz pierwszy tysiące ludzi wychodziło na ulice w geście solidarność z nauczycielami. Tysiące ludzi na “Światełku” w Warszawie, Poznaniu czy Łodzi – to było właśnie wsparcie!
Jeśli nauczyciele wygrają spór z MEN, czy pomoże to tzw. straconemu pokoleniu – uczniom w wieku 14-16 lat, którzy za sprawą kumulacji roczników nie dostali się do wymarzonych szkół, co w perspektywie uniemożliwi im realizację swoich dalszych planów życiowych? Elbanowscy „ratowali maluchy”, jak uratować to pokolenie?
Wielu mówi, że już jest to stracony rocznik. Ciężko się z tym nie zgodzić. Ja uważam, że jest to młodzież skrzywdzona przez państwo polskie. Tu zawiedli dorośli, wprowadzając nieprzygotowaną i nieprzemyślaną reformę. Sprawy przed sądami będą trwać… Wiemy, jak opieszale działają polskie sądy… A młodzi ludzie już nie dostali się do wymarzonych szkół… Za chwilę rozpoczną rok szkolny w przypadkowej szkole…
Kto im zwróci utraconą szansę? Kto i jak zrekompensuje straty? Kto im zadośćuczyni za stres, nerwy i przekreślone marzenia? Kto ma ratować?
Dziś w tym trudnym czasie jak nigdy dotąd potrzeba sojuszu i współpracy pomiędzy nauczycielami, uczniami i rodzicami. To my, nauczyciele, łagodziliśmy skutki reformy w klasach siódmej i ósmej, a teraz musimy je łagodzić w szkołach średnich. Dostosowując i selekcjonując przeładowane podstawy programowe do możliwości uczniów…
Zdjęcia główne: Artur Sierawski, Fot. ARWC
