Po burzliwej dyskusji Sejm uchwalił w czwartek nowelizację ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Dzięki zmianom PIS przejmie zwierzchność nad samorządami. RIO, które kontrolują finanse samorządów, pozostawały pod wspólną kontrolą premiera i sejmików wojewódzkich. Teraz prezesa RIO będzie wybierał premier na wniosek ministra spraw wewnętrznych. – To polityczny bat na samorządowców – mówi Krzysztof Brejza z PO.
Jak przejąć samorządy
– Ta ustawa jest potrzebna, ta ustawa eliminuje patologie, ta ustawa godzi w interesy lichwiarzy i parabanków, a wy, z totalnej opozycji, bronicie interesów lichwiarzy, bronicie interesów parabanków. I dlatego tak krzyczycie, ale to nie jest nic dziwnego, bo wy tacy jesteście – mówił Mariusz Błaszczak, szef MSW, który zyskał właśnie władzę wskazywania prezesów w regionalnych izbach obrachunkowych.
Za uchwaleniem noweli głosowało 253 posłów, 189 było przeciw, a jeden wstrzymał się od głosu.
Nasz prezes
Do tej pory kandydata na prezesa wybierało w konkursie kolegium izby. Konkurs ogłaszany był w ogólnopolskim dzienniku, a w skład komisji wchodziło trzech członków kolegium. Wybranego w konkursie kandydata za szefa RIO powoływał premier na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji. Teraz nominacje będzie wskazywał szef MSW. Wystarczy, że kandydat spełnia warunki określone w ustawie.
Nowe przepisy przewidują także m.in. to, że premier nie będzie już musiał zasięgać opinii sejmików wojewódzkich przed wydaniem rozporządzenia w sprawie m.in. siedzib izb, zasięgu terytorialnego ich działania, organizacji izb czy liczby członków kolegium w każdej z nich.
Członkowie RIO uzyskali również dodatkowe uprawnienia. Dotąd mogli kontrolować finanse samorządów jedynie pod kątem legalności, co gwarantowało ich obiektywność. Teraz będą mogli oceniać także gospodarność i rzetelność. W praktyce oznacza to możliwość uchylenia praktycznie każdej decyzji podjętej przez samorząd.
Nie wyborami, to ustawą
– PiS nie może sobie poradzić z niezależnymi wójtami, burmistrzami, prezydentami i radnymi, którzy są niezależni od PiS-u, ale to PiS-owi nie pomoże – mówi Krzysztof Brejza z PO. – PiS przegra wybory samorządowe i minister Błaszczak, pani premier Szydło, a przede wszystkim poseł Kaczyński, który myśli, że zrobił sobie pas transmisyjny do kontroli samorządów, za półtora roku dowie się, co Polacy myślą o tego typu ruchach zmierzających do założenia kagańca na polskie niezależne samorządy – komentuje Brejza.
Podczas debaty przed głosowaniem Platforma złożyła szereg poprawek, które nie zostały uwzględnione, m.in. przywracające obowiązek zasięgnięcia przez premiera opinii sejmiku przed wydaniem rozporządzenia w sprawie organizacji RIO w danym województwie.
Przeciw zmianom proponowanym przez PiS głosowali posłowie PO, PSL i Nowoczesnej.
Czym są RIO
Regionalne izby obrachunkowe to państwowe organy nadzorujące i kontrolujące jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki finansowej oraz zamówień publicznych. Do ich zadań należy m.in. nadzór nad uchwałami budżetowymi jednostek samorządu terytorialnego, w ramach którego wskazuje na ewentualne nieprawidłowości i termin ich usunięcia. Prowadzą również działalność informacyjną i szkoleniową w sprawach budżetowych.
Zdjęcie główne: Mariusz Błaszczak z wizytą w Rybniku, Fot. Flickr/MSWiA, licencja Creative Commons
