Oświadczenie organizacji społecznych w sprawie przejęcia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich przez większość sejmową
Jako przedstawiciele organizacji społecznych sprzeciwiamy się wrogiemu przejęciu urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich przez rządzącą większość parlamentarną. Nie akceptujemy de facto rozstrzygania o naszych prawach i wolnościach przez politycznie zależny trybunał Julii Przyłębskiej, lekceważenia w jego pracach podstawowych zasad rzetelnego procesu, w tym kwestii niezależności i bezstronności sędziów.
Przyjęty przez trybunał pogląd stanowi kolejny przykład zawłaszczania państwa przez partię władzy, podkopywania fundamentów demokracji i obchodzenia przepisów Konstytucji w myśl zasady: po nas choćby potop.
Przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie sprzeciwiają się kontynuowaniu misji Rzecznika Praw Obywatelskich do czasu wyboru jego następcy. Wartości ujęte w preambule Konstytucji i jej zasadach ustrojowych, takie jak ciągłość funkcjonowania władz publicznych, zaufanie obywateli do państwa, a także troska o to, by podstawowe prawa i wolności obywatela nie były łamane, wymagają wręcz, aby urząd ten do czasu wyboru następcy pełniony był w niezależny sposób przez osobę, która uprzednio uzyskała demokratyczny mandat.
Przyjęty przez trybunał Julii Przyłębskiej standard przeciwny powoduje, że wszyscy tracimy obrońcę. Najbardziej zmiana ta dotknie osoby, dla których w ostatnich latach urząd RPO był główną ostoją i orędownikiem ich praw. Najmocniej odczują ją więc osoby z różnych względów narażone na wykluczenie: osoby z mniejszych miejscowości, starsze, z niepełnosprawnościami, w kryzysie bezdomności, należące do mniejszości, w tym szczególnie mniejszości seksualnych, osoby przebywające w ośrodkach odosobnienia. Tylko w 2020 roku o ochronę w sprawach indywidualnych do Biura Rzecznika zwrócono się ponad 72 tysiące razy. W świetle ostatnich wydarzeń Polska utraci także ważny ośrodek upominania się o prawa kobiet.
Jako społeczeństwo obywatelskie tracimy również istotny ośrodek debaty społecznej, miejsce poruszania zapomnianych lub lekceważonych problemów, wykuwania nowych pomysłów i rozwiązań. Jedną z ostatnich płaszczyzn, na których mogły spotkać się osoby o odmiennych poglądach, z szacunkiem szukające wspólnych rozwiązań dostrzeżonych przez siebie problemów.
Decyzja trybunału to także bezpośrednie zagrożenie dla kilkuset osób pracujących w Biurze RPO. Ryzyko czystek, zamachu na ich niezależność i zachowań znanych z innych instytucji przejmowanych w podobny sposób. W tych trudnych chwilach solidaryzujemy się ze wszystkimi pracującymi w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Chcemy im wszystkim, a także odchodzącemu Rzecznikowi podziękować za trud pracy na rzecz przestrzegania praw człowieka w Polsce.
Jednocześnie domagamy się, aby wybory nowego Rzecznika Praw Obywatelskich odbyły się w zgodzie z przepisami Konstytucji. Wszelkie próby mianowania osoby pełniącej obowiązki rzecznika z pominięciem Sejmu i Senatu uznamy za obejście przepisów ustawy zasadniczej.
Zwracamy się do społeczności międzynarodowej o monitorowanie działań rządzącej większości parlamentarnej podejmowanych w tym względzie.
Lista podpisów organizacji:
Akcja Demokracja
Archiwum Osiatyńskiego
Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO
Centrum Inicjatyw Społecznych w Gliwicach
Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS
Edukacyjna Fundacja im. Romana Czerneckiego
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
Forum Darczyńców w Polsce
Forum Unia Młodych
Fundacja “Przestrzeń dla Edukacji”
Fundacja 360!
Fundacja Aktywności Lokalnej
Fundacja Autonomia
Fundacja Bęc Zmiana
Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka
Fundacja Centrum Przedsiębiorczości i Innowacji 50+
Fundacja Chustka
Fundacja Cicha Tęcza
Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi
Fundacja dla Polski
Fundacja Dobra Wola
Fundacja Domu Baudouina
Fundacja Edukacji Prawnej “Iustitia”
Fundacja Ekologiczna “Zielona Akcja”
Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju
Fundacja Forum Odpowiedzialnego Biznesu
Fundacja Frank Bold
Fundacja Głuchych Zacisze
Fundacja im. Stefana Batorego
Fundacja Jagoda im. Jagody Pachota
Fundacja Kultura Liberalna
Fundacja Kultury Chrześcijańskiej Znak
Fundacja Liberte!
Fundacja Machina Zmian
Fundacja Miasto Obywatelskie Lubartów
Fundacja Mundus Cantat
Fundacja MY Pacjenci
Fundacja na Rzecz Praw Ucznia
Fundacja na rzecz Równości i Emancypacji STER
Fundacja na rzecz Wolnomyślicieli
Fundacja Najpierw Mieszkanie Polska
Fundacja Nowe Centrum
Fundacja Ośrodka KARTA
Fundacja Panoptykon
Fundacja Parent Project Muscular Dystrophy
Fundacja Patria
Fundacja Pełna Życia
Fundacja Pole Dialogu
Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym oraz Dzieciom i Młodzieży Auxilium
Fundacja Pomorskie Centrum Psychotraumatologii
Fundacja Przemijanie
Fundacja Res Publica
Fundacja Rodzić po Ludzku
Fundacja Rokoko
Fundacja Samodzielność od Kuchni
Fundacja Serce Miasta
Fundacja Stocznia
Fundacja Szkoła z Klasą
Fundacja trzeci.org
Fundacja w Stronę Dialogu
Fundacja Wiara i Tęcza
Fundacja Wolność od Religii
Fundacja WWF Polska
Fundusz Lokalny Masywu Śnieżnika
Greenpeace Polska
Grupa Ponton
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Inicjatywa obywatelska “Chcemy całego życia!”
Instytut Spraw Publicznych
Janowskie Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Humanus
Kaliska Inicjatywa Miejska
Kampania Przeciw Homofobii
Komitet Obrony Demokracji
Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja
Krytyka Polityczna (Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego)
Międzynarodowy Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego
Mussszelka
Obywatele Kultury
Oddział Wielkopolski Stowarzyszenia Zastępczego Rodzicielstwa
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Ogólnopolski Strajk Kobiet
„Otwarta Rzeczpospolita” Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
Polska Fundacja im. Roberta Schumana
Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu
Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Oddział w Żyrardowie
Rada Konsultacyjna przy Ogólnopolskim Strajku Kobiet
Sieć Obywatelska Watchdog Polska
Siedleckie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera
Stowarzyszenie Amnesty International
Stowarzyszenia Wiosna bez Barier
Stowarzyszenie Cała Naprzód
Stowarzyszenie Dialog Społeczny
Stowarzyszenie Homo Faber
Stowarzyszenie im. prof. Zbigniewa Hołdy
Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
Stowarzyszenie Klon/Jawor
Stowarzyszenie Kobiety Filmu
Stowarzyszenie Lepszy Świat
Stowarzyszenie Młodych Naukowców
Stowarzyszenie na Rzecz Osób LGBT Tolerado
Stowarzyszenie Nasze Imaginarium
Stowarzyszenie NOMADA
Stowarzyszenie Oświata Polska
Stowarzyszenie Plac Solidarności
Stowarzyszenie RAZEM DLA KONARZEWA
Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Kaliska
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Śmiałowice
Stowarzyszenie SZERSZE HORYZONTY
Stowarzyszenie TAK Trójmiejska Akcja Kobieca
Stowarzyszenie Tarnowska Rospuda
Stowarzyszenie Wielokulturowy Kraków
Stowarzyszenie Wspólne Wójtowo
Stowarzyszenie Zachodniopomorskie Smaki
Stowarzyszenie Zielone Dzieci
Świętokrzyskie Centrum Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych
Towarzystwo Dziennikarskie
Towarzystwo Miłośników Ziemi Zalewskiej
Towarzystwo Muzyczne Ziemi Proszowickiej
Wielka Koalicja za Równością i Wyborem
Wolne Sądy
Żydowskie Stowarzyszenie Czulent
Stowarzyszenie Kuźnica
Zdjęcie główne: Adam Bodnar, Fot. Adrian Grycuk, licencja Creative Commons
