W Kancelarii Prezydenta przedstawiono propozycję 15 pytań, które mogą znaleźć się w referendum dotyczącym zmian w polskiej konstytucji. – Chciałbym, żeby to moi rodacy zdecydowali, czy ma nastąpić zmiana konstytucji – mówi Andrzej Duda. Opozycja nie ma wątpliwości, że to gra polityczna i “wyjście do kampanii prezydenckiej”. – Prezydent zwodzi Polaków udając, że konstytucja jest lekiem na wszelkie bolączki – komentuje w rozmowie z wiadomo.co były minister sprawiedliwości Borys Budka. I dodaje, że nie można rozmawiać o zmianie konstytucji z kimś, kto wielokrotnie ją złamał. Propozycję prezydenta krytykują także konstytucjonaliści. – Dostajemy pakiet aż 15 pytań, z których niewiele wynika – mówi wiadomo.co dr Ryszard Balicki. Przekonuje, że to nie jest najlepszy moment do dyskusji o zmianie konstytucji.
Aż 15 pytań
- Czy jest Pani/Pan za uchwaleniem a) nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej? b) zmian w obowiązującej Konstytucji RP?
- Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem do Konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego, zatwierdzającego zmiany Konstytucji?
- Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem do Konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego w sprawach o istotnym znaczeniu dla Państwa i Narodu, jeśli z takim żądaniem wystąpi co najmniej 1.000.000 obywateli?
- Czy jest Pani/Pan za odwołaniem się w preambule Konstytucji RP do ponadtysiącletniego chrześcijańskiego dziedzictwa Polski i Europy jako ważnego źródła naszej tradycji, kultury i narodowej tożsamości?
- Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem szczególnego wsparcia dla rodziny, polegającego na wprowadzeniu zasady nienaruszalności praw nabytych (takich jak świadczenia “500+”)?
- Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP szczególnej ochrony prawa do emerytury dla kobiet od 60 roku życia, a dla mężczyzn od 65 roku życia?
- Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej?
- Czy jest Pani/Pan za zapisaniem w Konstytucji RP gwarancji suwerenności Polski w Unii Europejskiej oraz zasady wyższości Konstytucji nad prawem międzynarodowym i europejskim?
- Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w NATO (Sojuszu Północnoatlantyckim)?
- Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP szczególnej ochrony polskiego rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego Polski?
- Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem w Konstytucji RP pozycji rodziny, z uwzględnieniem ochrony obok macierzyństwa także ojcostwa?
- Czy jest Pani/Pan za konstytucyjną ochroną pracy, jako fundamentu społecznej gospodarki rynkowej?
- Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem kompetencji wybieranego przez Naród Prezydenta w sferze polityki zagranicznej i zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej?
- Czy jest Pani/Pan za przyznaniem w Konstytucji RP gwarancji szczególnej opieki zdrowotnej kobietom ciężarnym, dzieciom, osobom niepełnosprawnym i w podeszłym wieku?
- Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP podziału jednostek samorządu terytorialnego na gminy, powiaty i województwa?
Prezydent: Konstytucja okresu przejściowego
We wtorek odbyło się plenarne posiedzenie Narodowej Rady Rozwoju dotyczące przygotowań do referendum konsultacyjnego w sprawie zmian w konstytucji.
– Uważałem, że tych pytań nie powinno być więcej niż 10 w referendum. Na dziś projekt pytań obejmuje 15, ale doszedłem do wniosku, że jestem w stanie się zgodzić, żeby 15 pytań zostało zaprezentowanych, dlatego że właśnie chcę, żeby rada ten problem przedyskutowała. Mamy jeszcze czas – tak Andrzej Duda uzasadniał liczbę przedstawionych pytań.
Prezydent ponad rok temu po raz pierwszy wystąpił z propozycją referendum. – Chciałbym, żeby to moi rodacy zdecydowali, czy ma nastąpić zmiana konstytucji. Jeżeli tak, to w jakim kierunku powinny pójść przyszłe zmiany ustrojowe, kształtu naszego państwa. Po pierwsze, dlatego że konstytucja z 1997 roku ma już ponad 20 lat. (…) Osobiście w jakimś sensie uważam, że ona jest konstytucją okresu przejściowego – mówił podczas posiedzenia NRR.
Andrzej Duda mówił też o “zawodzie, jaki obecna konstytucja sprawiła polskiemu społeczeństwu”: – Nie obroniła Polaków przed podwyższeniem przez parlament zwykłą większością głosów wieku emerytalnego, przeciwko czemu protestowały związki zawodowe, żądanie referendum, 2,5 mln podpisów.
Prezydent chce złożyć wniosek w sprawie referendum najprawdopodobniej w lipcu. Zgodnie z konstytucją referendum ogólnokrajowe w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa ma prawo zarządzić Sejm lub prezydent za zgodą Senatu.
PiS: To wstępne propozycje
Na razie jasnego stanowiska PiS-u w sprawie prezydenckiego referendum nie ma.
Pytanie referendalne PAD to wstępne propozycje które należy rozważyć i przedyskutować.
— Beata Mazurek (@beatamk) 12 czerwca 2018
Stanowisko PiS ws. referendum dot. konstytucji poznamy wówczas, gdy PAD wystapi z wnioskiem o jego przeprowadzenie do Marszałka Senatu. W kwestii poparcia to musi byc wspólna decyzja PAD , który propozycje składa i Senatu który ją zatwierdza.Dzisiejsze propozycje PAD są wstępne.
— Beata Mazurek (@beatamk) 12 czerwca 2018
Nie jest tajemnicą, o tym mówi się nieoficjalnie od dłuższego czasu, że politycy PiS-u mają wiele wątpliwości w tej sprawie. Ich poparcie w Senacie wcale nie jest pewne.
Budka: Wielki kogel-mogel, czyli brak pomysłu
– Prezydent pokazał, że nie ma żadnego pomysłu na to, jak ma wyglądać jego wymarzona konstytucja. Pytania odnoszą się do skrajnie różnych kwestii, a odpowiedź nie posuwa dyskusji naprzód. Przecież już teraz konstytucja gwarantuje na przykład prawo do zabezpieczenia emerytalnego, mówi o ochronie rodziny i wspieraniu rodzicielstwa. Tylko kwestie klauzul generalnych pozostawia ustawodawcy, bo to zależy od sytuacji ekonomicznej i możliwości państwa – komentuje dla wiadomo.co poseł PO Borys Budka.
Według byłego ministra sprawiedliwości prezydent chce w ten sposób zaklinać rzeczywistość. – Prezydent zwodzi Polaków udając, że konstytucja jest lekiem na wszelkie bolączki. Żaden akt prawny nie zagwarantuje realnego wsparcia dla obywateli, jeżeli budżet państwa i gospodarka nie będą na odpowiednim poziomie – mówi Budka. Dla polityka opozycji to czysta gra polityczna i “wyjście do kampanii prezydenckiej”. – Na kanwie tych pytań będzie chciał budować swoją kampanię – dodaje.
– Andrzej Duda kreuje się na osobę, która chce rozpoczynać publiczną dyskusję, ale trudno dyskutować z osobą, która wiele razy, jako głowa państwa, konstytucję złamała. Wychodzę z założenia, że najpierw trzeba jakiegoś aktu przestrzegać, rozumieć go, a dopiero później chcieć go zmieniać. Poprzez zmiany w konstytucji nie oszukamy rzeczywistości – tłumaczy polityk PO.
Czy według niego PiS ostatecznie zdecyduje się na poparcie wniosku? – Nie zdziwiłbym się, gdyby PiS doprowadził do tego referendum, ale grał na to, aby frekwencja była jak najniższa. W taki sposób może po prostu chcieć pokazać, że prezydent bez PiS-u nie istnieje – odpowiada Budka.
Dr Balicki: Konstytucyjny totolotek
Dlaczego propozycja prezydenta to “konstytucyjny totolotek”? – Referendum to bardzo specyficzna instytucja i aby podjąć decyzję, obywatele muszą mieć komplet informacji. Gdy Szwajcarzy urządzają referendum, do każdego domu wysyłają informacje, na przykład o konsekwencjach takiej lub innej decyzji. Tu przede wszystkim brakuje dogłębnego studium konstytucyjnego nad każdym pytaniem – wyjaśnia w rozmowie z wiadomo.co dr Ryszard Balicki, konstytucjonalista z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Poza tym nie ma wątpliwości, że pytań jest zdecydowanie za dużo i są niejasne. – Dostajemy pakiet aż 15 pytań, z których niewiele wynika. Co znaczy umocnienie roli prezydenta, czy zagwarantowanie naszego członkostwa w jakiejś organizacji? – pyta dr Balicki. I dodaje: – To jest zbiór pobożnych życzeń pana prezydenta. Ale bardziej niepokojący jest fakt, że jest to wykorzystywanie idei zmiany konstytucji w bezwzględnej grze politycznej. Pan prezydent próbuje pokazać, że jest liczącym się graczem na scenie politycznej. Szkoda, że robi to przy użyciu konstytucji.
Dużo emocji wzbudziła propozycja wpisania do konstytucji programu 500 Plus. Ale według naszego rozmówcy nie ma to żadnego sensu. – Proszę sobie wyobrazić, jakie byłyby konsekwencje zapisania w konstytucji, że chodzi o 500 zł. Jeżeli inflacja będzie duża, to realna wartość może wynieść 100 zł. Albo jeżeli nadejdzie kryzys gospodarczy i państwa nie będzie stać na wypłacanie tych pieniędzy, to będzie trzeba łamać konstytucję – mówi ekspert.
Czy to jest dobry czas na debatę o zmianie konstytucji? Wg dr. Ryszarda Balickiego nie: – Debata powinna być otwarta i rzetelna, toczyć w warunkach pokoju i spokoju. Przy tak daleko posuniętych napięciach politycznych to nie jest dobry moment.
Zdjęcie główne: Andrzej Duda, Fot. Flickr/European Parliament, licencja Creative Commons
Comments are closed.